مدهوش هوش مصنوعی

کسی در گروه تلگرامی "کتابدار سلام" در ارتباط با بحثهای هوش مصنوعی مطلبی نوشته بود که من در پاسخ به آن این مطالب را نوشتم که واقعا به آنها باور دارم و فکر می کنم نباید ترسید و باید خود را آماده پذیرش و همسویی کرد:

"دیگه با ورود هوش مصنوعی نابود میشه رشته ما(که البته خیلی وقته نابودش کردند) IT،سئو، تولید محتوا،برنامه نویسی، عکاسی و خیلی از موارد دیگه نابود میشه و در چند سال آینده کلی مطالب آموزشی درباره استفاده از هوش مصنوعی در سایت ها و کانال های مختلف که همین الان هم تا حدودی هست و احتیاجی به دوره دیدن در مورد هوش مصنوعی نیست. این همه وبینار که از راه های دیگری کسب درآمد کنیم!! حالا همون کسی هم که در آمدشون از طریق تولید محتوا بود باید به فکر شغل دیگری باشه چون نحوه کار با هوش مصنوعی تو دنیایی که نسل الان بیشتر از ما با دنیای دیجیتال آشنایی دارن براشون مثل آب خوردنه و به راحتی و بهتر از ما هم میتونند با بات ها و سایت های هوش مصنوعی کار کنند و عجیب تر اینکه همه چیز کشورهای غربی عیب بود، از واکسن و موارد دیگه ولی از هوش مصنوعیشون استقبال می کنند. امیدوارم متوقف بشه گر چه کاربردهای خوبی داره ولی به ضرر انسان هست و زندگی و مشاغل انسان ها را تهدید میکنه."

سلام پدیده های نو همیشه با خودشان موجی از نگرانی می آورند و این چیز جدیدی نیست. الان برای ما هوش مصنوعی است اما در گذر تاریخ بارها و بارها این اتفاق افتاده. از ساخت نیزه بگیرید تا ماشین و هواپیما و خیلی چیزهای دیگر. حتی برای هم سن و سالهای من پدیده های عجیب و غریب زیادی که الان خنده دار است چنین نگرانی هایی با خود می آورد. مثلا در میانه دهه 60 وقتی کسی از مکه تلوزیون رنگی آورده بود که کنترل داشت، مردم فوج فوج می آمدند که ببینند کنتر از راه دور که بدون هیچ سیمی می تواند کانالها را عوض کند یعنی چه. همین دغدغه هم بود که قرار است چه بشود. با هر تغییری چیزهایی از بین می رود و چیزهای نویی جایگزین می شود. برای مثال همین اینترنت وقتی در میانه دهه 70 رایج شد خیلی ها همین را گفتند که کتابخانه ها از بین می روند و مک لوهان و لنکستر هم ایده جامعه بدون دیوار را گفتند که نه به شکل فیزیکی که به صورت مجازی رخ داده. در عین حال مشاغل جدیدی مبتنی بر فناوری رایج شده است. اگر پل حافظ را رد کنید متوجه می شوید که در دو سوی پل و پائین تر پاساژ علاء الدین و چارسو و ایرانیان چه دنیایی دارند که تا همین 20 سال پیش خبری از آنها نبود. اما این مشاغل مرتبط با موبایل از برنامه نویسی تا فروش و لوازم جانبی و نرم افزار و ... همه مشاغل نوپدیدی هستند که در لحظه ورود آنها خیلی ها وحشت زده شده بودند. امبرتو اکو در کتاب از "کتاب رهایی نداریم" به سینما و تلوزیون اشاره می کند که وقتی تلوزیون آمد همه گفتند سینما نابود شده یا از بین می رود. یا استاد غلامحسین امیرخانی وقتی که نرم افزارهای چلیپا و ... برای خوشنویسی را دید و خیلی ها وحشت زده گفتند هنر خوشنویسی به فنا رفت جمله جالبی گفت که این نرم افزارها اتفاقا به بیشتر هنری شدن هنر خوشنویسی کمک می کنند؛ کار بازار را اینها انجام می دهند و ما هنر تولید می کنیم. یوال نوح هراری در کتاب انسان خداگونه اشاره می کند که در آینده طبقه معمولی بی خاصیتی خواهیم داشت که هستند اما کارآیی ندارند چون دنیا عوض شده و مشاغل به تخصص ویژه نیاز دارند. کار کتابخانه هم همین است. یه این معنا نیست که حذف شود اما شکل و شیوه جدید پیدا می کند. درست مثل ورود اینترنت که ما شاهد ورودش و انعطاف و انطباق خدمات با آن بوده ایم. اما این نگرانی ها از ورود نوپدیده ها یک زنگ خطری را به صدا در می آود. اینکه ما باید خودمان را آماده پذیرش و تغییر کنیم و برای همسو شدن با فناوری ارتقاء آموزشی پیدا کنیم. با شناخت صحیح از آنها بتوانیم به سرعت با نیازهای خودمان همسویی ایجاد کنیم تا بتوانیم باقی بمانیم و تهدید را به فرصت بدل کنیم.

هر چیزی که لازم نباشد حذف می شود و حقش هم هست که حذف شود. اگر ابزاری باشد که این کارها را به درستی انجام بدهد اشکالی ندارد که حذف بشوند. چون بشر همواره بر اساس اصل کمترین کوشش می خواهد که کار کم و نتیجه بیشتر داشته باشد. همان زمان که ماشین اختراع شد خیلی ها همین مساله بیکار شدن کارگران را مطرح می کردند. در حالی که پدیده های جدید با خودشان کلی موقعیت جدید شغلی می آورند. همین هوش مصنوعی به خودی خود که کار نمی کند. لازم است که کسی آن را مدیریت کند و اختراعات مختلف و مشاغل مرتبط با آن ایجاد می شود. اصطلاح کداک تایم به همین مساله درک جبر فناوری و اجبار تحول اشاره می کند و شاخص بارز توجه نکردن به تحول شرکت کداک و شرکتهای دیگری نظیر نوکیا و بلک بری هستند.